7 godzin temu
23 lipca to dzień, w którym Kościół katolicki wspomina świętą Brygidę Szwedzką – mistyczkę, żonę, matkę i zakonnicę, założycielkę zakonu brygidek i patronkę Europy. Znamy ją m.in. jako autorkę książeczki: „Tajemnica szczęścia”. Kim była św. Brygida i jaką rolę odegrały brygidki w Polsce?
fot. Wikipedia
Dziękujemy, iż czytasz ten artykuł. jeżeli chcesz być na bieżąco zapraszamy do zapisania się do newslettera.
Brygida Szwedzka (1303–1373), znana także jako Birgitta Birgersdotter, była wybitną zakonnicą i mistyczką, której życie i duchowość pozostawiły trwały ślad w historii Kościoła katolickiego. Urodziła się w szlacheckiej rodzinie w Upplandzie w Szwecji, gdzie od najmłodszych lat doświadczała wizji i objawień. Już jako dziecko miała widzenia Matki Bożej i męki Chrystusa, co zapowiadało jej późniejsze powołanie do życia pełnego modlitwy i służby Bogu.
Mimo młodego wieku wyszła za mąż za Ulfa Gudmarssona, z którym miała ośmioro dzieci, w tym św. Katarzynę z Vadsteny. Jej życie rodzinne łączyło się z głęboką pobożnością – pielgrzymowała wraz z mężem do świętych miejsc, m.in. do Santiago de Compostela. Po śmierci męża, Brygida rozdała majątek biednym i zamieszkała w klasztorze cysterskim Alvastra, gdzie nasiliły się jej wizje i objawienia, spisane później w księdze „Objawienia niebieskie” (Revelationes coelestes).
W 1349 udała się do Rzymu, gdzie walczyła o zatwierdzenie reguły swojego zakonu – Zakonu Najświętszego Zbawiciela, zwanego brygidkami. W Rzymie nie bała się krytykować duchowego upadku miasta i apelowała o powrót papieża z Awinionu. Jej gorliwość, modlitwy i mistyczne rozmowy z Chrystusem, m.in. w bazylice św. Pawła za Murami, umocniły jej duchowe dziedzictwo.
Brygida zmarła 23 lipca 1373 roku w Rzymie, a jej ciało przewieziono do Vadsteny. Kanonizowana i ogłoszona patronką Europy, pozostaje symbolem świętości, odwagi i głębokiego życia modlitwy w Kościele katolickim.
Duchowość św. Brygidy Szwedzkiej w Polsce
Założony przez św. Brygidę zakon, początkowo kontemplacyjny, z czasem stał się akonem kontemplacyjno-czynnym. W 1396 roku w Gdańsku, wówczas pod panowaniem Zakonu Krzyżackiego, erygowano klasztor sióstr brygidek wraz z kościołem pod wezwaniem św. Brygidy. Niedługo później, w 1400 roku, w sąsiedztwie powstał klasztor ojców brygidianów. Niestety, los klasztoru męskiego został przesądzony przez wojska napoleońskie, które zajęły go w 1807 roku. Dziesięć lat później władze pruskie zlikwidowały także klasztor żeński, co oznaczało koniec tej ważnej duchowej placówki w Gdańsku.
Na przestrzeni wieków zakon brygidek założył wiele innych klasztorów na terenie Polski i Wielkiego Księstwa Litewskiego, które pełniły istotną rolę w życiu religijnym i społecznym tamtych czasów.
W Lublinie powstał klasztor ufundowany w 1426 roku przez króla Władysława Jagiełłę jako wyraz wdzięczności za zwycięstwo pod Grunwaldem. Niestety, klasztor ten przestał funkcjonować w 1818 roku. W Samborze klasztor został założony w 1611 roku dzięki fundacji szczodrych dobrodziejów – Szczęsnej Bąkowskiej i Jadwigi z Tarłów Mniszchowej, żony wojewody Jerzego. Placówka ta przetrwała do kasaty Józefińskiej w 1782 roku.
W Lwowie klasztor powstał w 1613 roku z fundacji Anny Poradowskiej. Budynek ten przeszedł jednak tragiczne koleje losu – po kasacie w 1784 roku został przekształcony w więzienie kryminalne, a podczas okupacji sowieckiej w 1941 roku stał się miejscem mordu więźniów przez NKWD.
Podobne losy spotkały klasztory w Warszawie i Łucku. Ten pierwszy ufundowany w 1615 roku przez kasztelana rawskiego Krzysztofa Lipskiego został zlikwidowany w 1807 roku, a rozebrany ostatecznie w 1892 roku. Klasztor w Łucku, założony w 1624 roku przez Izabelę Siemaszko, został zamieniony na więzienie po likwidacji w 1879 roku i także w 1941 roku był miejscem masakry więźniów NKWD.
W Grodnie, gdzie klasztor ufundowali w 1633 roku wielki marszałek litewski Krzysztof Wiesiołowski wraz z żoną Aleksandrą z Sobieskich, działalność brygidek trwała do 1908 roku. Następnie budynki przekazano siostrom nazaretankom, a w 1950 roku zostały przejęte przez władze sowieckie i zamienione na więzienie.
W czasach I Rzeczypospolitej istniały również klasztory brygidek w Elblągu i Sokalu, jednak żaden z nich nie przetrwał do współczesności.
Historia tych klasztorów to świadectwo zarówno bogatej duchowości i zaangażowania zakonu brygidek w życie Kościoła na ziemiach polskich, jak i trudnych doświadczeń, które spotkały je w okresach zaborów i wojen. Mimo to duchowe dziedzictwo św. Brygidy i jej zgromadzenia pozostaje żywe i inspirujące dla wiernych do dziś.
.webp)
